Η Χρήση της Ασπιρίνης Δεν Συνιστάται στα Παιδιά με Πυρετό ή Ιογενή Συνδρομή

Aspirin Use Is Not Recommended in Children With Fever or Viral Syndromes

Η ασπιρίνη αποτελεί ένα από τα πλέον χρησιμοποιούμενα φάρμακα παγκοσμίως λόγω των πολλαπλών ιδιοτήτων της (αντιφλεγμονώδης, αναλγητική και αντιπυρετική) με τους γνωστούς περιορισμούς.

Οι ιατροί θα πρέπει να ενθυμούνται ότι η ασπιρίνη δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται στα παιδιά με εξαίρεση ειδικούς θεραπευτικούς λόγους. Ειδικότερα, η ασπιρίνη δεν θα πρέπει να χορηγείται για τη θεραπεία ιογενών λοιμώξεων στα παιδιά. Δεδομένα από διάφορες ελεγχόμενες μελέτες και ιστορικές κοχόρτες μελέτες έχουν προσδιορίσει τη σχέση μεταξύ χρήσεως ασπιρίνης και συνδρόμου Reye^1,2. Ο κίνδυνος του συνδρόμου Reye ελαττώνεται με την ηλικία, καθιστάμενος εξαιρετικά σπάνιος κατά τα τελευταία έτη της εφηβικής ηλικίας. Γενικότερα, οι κίνδυνοι της χρήσεως της ασπιρίνης στα παιδιά και νεαρούς εφήβους είναι καλώς κατοχυρωμένοι. Σε σοβαρώς πάσχοντα νεαρά παιδιά, η ασπιρίνη μπορεί να προκαλέσει ή παροξύνει τις ηλεκτρολυτικές και μεταβολικές διαταραχές ως αποτέλεσμα του στενού δοσολογικού παραθύρου μεταξύ θεραπευτικών και τοξικών επιδράσεων¹. Η ασπιρίνη στις Δυτικές χώρες δεν συνιστάται στους παιδιατρικούς ασθενείς, με εξαίρεση εγκεκριμένους θεραπευτικούς σκοπούς, όπως είναι η νόσος Kawasaki, επειδή αυτή συνοδεύεται με το σύνδρομο Reye και είναι διαθέσιμοι άλλοι ισοδύναμοι αντιπυρετικοί παράγοντες και οι οποίοι δεν συνοδεύονται με τα χαρακτηριστικά συμπτώματα που βλέπουμε στο σύνδρομο Reye και τα οποία συμπεριλαμβάνουν ναυτία, έμετο, κεφαλαλγία, ευερεθιστότητα, παραλήρημα, επιθετικότητα και κώμα. Το σύνδρομο Reye περιγράφτηκε το 1963 ως οξεία, μη φλεγμονώδης εγκεφαλοπάθεια και ηπατοτοξικότητα μετά από οξεία ιογενή νόσο. Η ακριβής αιτία του συνδρόμου Reye δεν είναι γνωστή³. Αυτό συνήθως επισυμβαίνει περίπου μια εβδομάδα μετά από ιογενή λοίμωξη, όπως ανεμευλογιά, γρίππη ή άλλες αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις. Η λήψη της ασπιρίνης αυξάνει την πιθανότητα εμφανίσεως του συνδρόμου Reye³. Αν και αυτό συνοδεύεται με τη θεραπεία με σαλικυλικά στις ελεγχόμενες μελέτες και ιστορικές κοχόρτες μελέτες, η ακριβής διάγνωση του συνδρόμου Reye είναι γνωστή⁴.

Ο ρόλος της ασπιρίνης στην παθογένεση του συνδρόμου Reye είναι άγνωστος και ορισμένοι πιστεύουν ότι το σύνδρομο προκαλείται από την ιογενή λοίμωξη^4,5. Πάντως, υπάρχουν δεδομένα από μελέτες και αναφορές περιπτώσεων κατά τις οποίες η χρήση των σαλικυλικών (ασπιρίνης) κατά τη διάρκεια των εμπύρετων ιογενών λοιμώξεων προκάλεσε την ανάπτυξη συνδρόμου Reye στα παιδιά⁷.

Ο απόλυτος κίνδυνος της θεραπείας με ασπιρίνη είναι άγνωστος και δύσκολα υπολογίζεται επακριβώς. Στις Η.Π.Α. η υψηλότερη επίπτωση του συνδρόμου Reye παρατηρήθηκε το 1980 όταν αναφέρθηκαν 555 περιπτώσεις. Μετά το 1980 η συχνότητα του συνδρόμου Reye ελαττώθηκε εκπληκτικά στις δύο περιπτώσεις ετησίως⁶. Αυτή η δραματική ελάττωση συνέπεσε χρονικά με τις αυξημένες αναφορές της σχέσεως με το σύνδρομο Reye. Σήμερα, το σύνδρομο Reye είναι σπάνιο και υπολογίζεται ότι παρατηρείται σε 0,2 έως 1,1 περιπτώσεις ανά 1 εκατομμύριο παιδιών ηλικίας μικρότερης των 18 ετών. Δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν την χαμηλότερη «ασφαλή» ηλικία για τη χρήση της ασπιρίνης κατά τη διάρκεια ιογενών λοιμώξεων. Επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι μόνον 8% των περιπτώσεων συνδρόμου Reye παρατηρείται στα παιδιά ηλικίας 15 έως 17 ετών, το δε σύνδρομο είναι εξαιρετικά σπάνιο σε ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 18 ετών^8,9,10.

Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα διάφοροι ιατρικοί οργανισμοί και το FDA συνιστούν τα ακόλουθα:

• Η ασπιρίνη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε παιδιά και εφήβους με ανεμευλογιά ή γρίππη.
• Η χρήση της ασπιρίνης, επίσης, γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται στα παιδιά και εφήβους με υποψία ανεμευλογιάς ή γρίππης και κατά τη διάρκεια εποχιακών εξάρσεων της γρίππης επειδή η διάγνωση αυτών των λοιμώξεων μπορεί να είναι αδύνατον να κατοχυρωθεί επακριβώς κατά τη διάρκεια της πρόδρομης περιόδου.
• Η ασπιρίνη δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση ιογενών λοιμώξεων στα παιδιά ή εφήβους επειδή υπάρχει η πιθανότητα ότι αυτή η λοίμωξη να συνοδεύεται με αυξημένο κίνδυνο συνδρόμου Reye.
• Εάν θεωρηθεί ότι είναι απαραίτητη η χρήση αντιπυρετικού φαρμάκου στα παιδιά ή εφήβους με γνωστή ή υποψιαζόμενη ανεμευλογιά ή γρίππη ή άλλη ιογενή λοίμωξη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η παρακεταμόλη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. British National Formulary. March 2015 – September 2015. Aspirin Monograph. BTF 69: 280.
2. New Zealand Formulary for Children 2015. Aspirin. NZFC v40. www.nzfchildren.org.nz/nzf1529.
3. McDonald S. Aspirin use to be banned in under 16 year olds. BMJ 2002; 325: 988.
4. Australian Government Department of Health and Aging. Therapeutic Goods Administration, Medicines Evaluation Committee. Review of aspirin/Reye’s syndrome warning statement April 2004. http://www.tga.healthgovan/npmeds/aspirin.pdf
5. Donald K, Hall S, Seaton C, Tanyanyiawa D. Is non-therapeutic aspirin use in children a problem in South Africa? S Afr Med J 2011; 101: 823-828.
6. Belay ED, Bresee J, Holman RC, et al. Reye’s syndrome in the United States from 1981 through 1997. N Engl J Med 1999; 340: 1377-1382.
7. Glasgow JF. Reye’s syndrome: the case for a causal link with aspirin. Drug Saf 2006; 29: 1111-1121.
8. Sullivan KM, Belay ED, Durbin RE, et al. Epidemiology of Reye’s syndrome, United States 1991-1994, comparison of CDC surveillance and hospital admission data. Neuroepidemiology 2000; 19: 338-344.
9. MSD 2014. Reye Syndrome. MSD Manual Professional Version.
10. Anonymous. Use of aspirin in children is not recommended. Prescriber Update 2015; 36: 50-51.