Home » Ορθοκολικός Καρκίνος: Αύξηση της Συχνότητας σε Νεώτερους Ενήλικες
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ, ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ

Ορθοκολικός Καρκίνος: Αύξηση της Συχνότητας σε Νεώτερους Ενήλικες

PDF Button

Colorectal Cancer: Rates Are Rising in Younger Adults

Ο ορθοκολικός καρκίνος (καρκίνος του κόλου και ορθού – ΚΚΟ) είναι το πλέον συχνό γαστρεντερικό νεόπλασμα. Στις Η.Π.Α. είναι ο τέταρτος πλέον συχνά διαγιγνωσκόμενος καρκίνος και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, προκαλούσα ετησίως πλέον των 50.000 θανάτων.1Είναι ευρέος αποδεκτό ότι η νόσος προσβάλλει άτομα μετά την 5η δεκαετία της ζωής και ο έλεγχος δεν ενδείκνυται προ της ηλικίας των 50 ετών, όταν ο κίνδυνος είναι χαμηλός1. Προηγούμενες μελέτες όσον αφορά την επίπτωση και θνησιμότητα μεταξύ ενηλίκων ηλικίας 55 ετών και μεγαλυτέρων έχουν δείξει ελάττωση για αρκετές δεκαετίες που επιταχύνθηκε περί το 2000, ιδιαιτέρως μεταξύ ενηλίκων ηλικίας 65 ετών και μεγαλυτέρων.1, 2, 3 Αν και οι αλλαγές στην έκθεση στους παράγοντες κινδύνου ευθύνονται για την κατ’ εκτίμηση ελάττωση στο ήμισυ στη συχνότητα και στην κατά το ένα τρίτο ελάττωση στη θνησιμότητα προ του 2000, οι μεταγενέστερες επιταχύνσεις στην ελάττωση της συχνότητας και θνησιμότητας από το 2000 σε μεγάλο βαθμό αποδίδονται στην αύξηση του προληπτικού ελέγχου. Η βελτίωση της θεραπείας επίσης συνέβαλε στην ελάττωση της θνησιμότητας.1, 2, 3 Αντιθέτως, μεταξύ νεώτερων ενηλίκων ηλικίας μικρότερης των 55 ετών, υπήρξε 51% αύξηση στη συχνότητα του ΚΚΟ από το 1994 έως το 2014 και αύξηση στη θνησιμότητα από το 2005 έως το 20151, 2, 3

Παράγοντες κινδύνου συνδεόμενες με τον Δυτικό τρόπο ζωής έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τον ΚΚΟ και συμπεριλαμβάνουν: κάπνισμα, παχυσαρκία, δίαιτα, υψηλή κατανάλωση οινοπνεύματος, ερυθρού επεξεργασμένου κρέατος και χαμηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, διαιτητικές ίνες και διαιτητικό ασβέστιο και φυσική αδράνεια.4, 5 Ο Islani και συνεργάτες5εκτίμησαν ότι υπάρχει σημαντική σχέση της επιπτώσεως του ΚΚΟ μεταξύ γυναικών και ανδρών (50,8% και 58,2%, αντίστοιχα) η οποία αποδίδεται σε αυτούς τους παράγοντες του τρόπου ζωής. Όθεν, υπάρχει σημαντική ευκαιρία για την ελάττωση του κινδύνου στον πληθυσμό μέσω τροποποιήσεως του τρόπου ζωής. Η χρήση της ασπιρίνης σε επιλεγμένα άτομα έχει επίσης κατοχυρωθεί ότι ελαττώνει την πιθανότητα αναπτύξεως ΚΚΟ.6 Έχει βρεθεί ότι ο κίνδυνος για ανάπτυξη ΚΚΟ είναι συνδεδεμένος με ορισμένες διαπιστωθείσες κληρονομικές ΚΚΟ καταστάσεις, το οικογενές ιστορικό ΚΚΟ, παθολογικές καταστάσεις που συμπεριλαμβάνουν την χρόνια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ιστορικό ακτινοβολίας της κοιλίας ή πυέλου για προηγούμενο καρκίνο3.

Τα χαρακτηριστικά του ΚΚΟ στους νεαρούς ενήλικες απαιτούν αυξημένη προσοχή οφειλόμενη σε θέματα όπως είναι η συναισθηματική επίδραση στη διάγνωση, ο τρόπος συμπεριφοράς στη νόσο και η πιθανότητα αυτή να συνδυάζεται με γενετικές νόσους.7

Η συχνότητα του ΚΚΟ που διαγιγνώσκεται προ της ηλικίας των 40 ετών κυμαίνεται από 0,8% έως 15%.8Πάντως, σε αντίθεση με όλες αυτές τις γενικές τάσεις, αυτό το πρότυπο είναι διαφορετικό μεταξύ των νεαρών ενηλίκων.

Μελέτες από την Surveillance Epidemiology and End Result έχουν παρουσιάσει σημαντικά χαρακτηριστικά σχετικά με τις επιδημιολογικές τάσεις του ΚΚΟ στις διάφορες ηλικιακές ομάδες. Ο Bailey και συνεργάτες9 ανέφεραν αυξημένη συχνότητα (10%) μεταξύ ασθενών ηλικίας από 20 έως 50 ετών και 20% ελάττωση μετά την ηλικία των 50 ετών. Ο Davis και συνεργάτες10 βρήκαν αυξημένες συχνότητες μεταξύ ασθενών ηλικίας 20-49 ετών, ειδικότερα μεταξύ ηλικίας 40-44 ετών (από 10,7 το 1988 στο 17,9 ανά 100.000 το 2006). Ο Meyer και συνεργάτες11σε μια αναδρομική μελέτη από το 1973 έως το 2005 βρήκαν 7661 ΚΚΟ ασθενείς ηλικίας μικρότερης των 40 ετών. Η απόκλιση στην ηλικία έδειξε σταθερές συχνότητες για τον καρκίνο του κόλου και αυξημένες συχνότητες για τον καρκίνο του ορθού. Με αυτά τα στοιχεία οι συγγραφείς τονίζουν με έμφαση ότι οι συμπτωματικοί νεαροί ενήλικες θα πρέπει να διερευνώνται ενδοσκοπικώς για να αποφευχθεί η καθυστέρηση της διαγνώσεως, καθόσον οι κακοήθεις όγκοι στους νεώτερους υπερισχύουν περιφερικά της σπληνικής καμπής.

Επίσης, δεδομένα από την American Cancer Society ανέφεραν την αύξηση της συχνότητας από το 1992 έως το 2005 μεταξύ ενηλίκων ηλικίας 20 έως 49 ετών, υποδεικνύοντας μια 3,5% αύξηση ανά έτος μεταξύ ανδρών και 2,9 ανά έτος στις γυναίκες12. Λίαν προσφάτως, αναφέρθηκαν από το National Cancer Database ότι υπήρξε συνεπής αύξηση της συχνότητας από το 1998 έως το 2007 κατόπιν ανάλυσης της εμφανίσεως της νόσου στη νεαρά ομάδα (64.068, 11%) και καθυστερημένης εμφανίσεως (52.480, 89%) ΚΚΟ.13

Ο ανησυχητικός κίνδυνος προέρχεται πέραν των ανωτέρω και από τις πρόσφατες στατιστικές που δημοσιεύτηκαν από την American Cancer Society 1, 2, 3 όπως και από άρθρο δημοσιευθέν στην εφημερίδα New York Times14. Από το 2000, η συχνότητα του ΚΚΟ αυξήθηκε κατά 22% μεταξύ ενηλίκων ηλικίας μικρότερης των 50 ετών. Αυτό ήταν μια εντελώς απρόσμενη αντίθεση με την κατά 32% ελάττωση στην συχνότητα για τους ενήλικες άνω των 50 ετών και η οποία αποδόθηκε στην αύξηση του ελέγχου για τη διαπίστωση και αφαίρεση των προκαρκινοματωδών πολυπόδων. 2, 9 Όταν συγκρίθηκαν άτομα γεννηθέντα το 1950 με αυτά γεννηθέντα το 1990, αυτά που γεννήθηκαν το 1990 είχαν διπλό κίνδυνο για την ανάπτυξη καρκίνου του κόλου και τετραπλό κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του ορθού. Ακόμη, υπάρχει μεγαλύτερη ανησυχία όπως επισημαίνουν οι ερευνητές κατά το 2030, όπου περισσότερες από 1 στις 10 διαγνώσεις του καρκίνου του κόλου και 1 στις 4 διαγνώσεις του καρκίνου του ορθού θα παρατηρηθούν σε άτομα ηλικίας μικρότερης των 50 ετών 9.

Πέραν της αυξημένης συχνότητας, οι νεώτεροι ασθενείς συχνά διαγιγνώσκονται όταν η νόσος είναι περισσότερο προκεχωρημένη. Ατυχώς, η διάγνωση είναι καθυστερημένη επειδή είτε ο ασθενής αναβάλλει να ζητήσει ιατρική βοήθεια ή οι κλινικοί δεν θεωρούν ότι ο ΚΚΟ αποτελεί μέρος της διαφορικής διάγνωσης. Οι ερευνητές βρήκαν ότι μεταξύ ασθενών με ΚΚΟ που ήταν ηλικίας μικρότερης των 50 ετών, η συχνότητα της διαγνώσεως με μεταστατική νόσο αυξήθηκε 3% ετησίως συγκριτικά με μόνο 1% ετήσιας αύξησης στην εντετοπισμένη από το 20003. Οι καθυστερήσεις στη διάγνωση έχουν ως αποτέλεσμα την αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα επειδή η νόσος είναι περισσότερο προκεχωρημένη κατά το χρόνο της διαγνώσεως.

Η αιτία για αυτή την παράδοξη αύξηση στον ΚΚΟ υπόκειται σε διαλογισμό. Οι καλώς γνωστοί παράγοντες κινδύνου συμπεριλαμβάνουν οικογενείς και γενετικές αιτίες. Ασθενείς με οικογενές ιστορικό καρκίνου του κόλου ή με κάποιο κληρονομικό σύνδρομο είναι πολύ υψηλότερου κινδύνου έναντι του μέσου όρου πληθυσμού. Το αυτό είναι αληθές για ασθενείς με κληρονομικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Lynch 3. Πάντως, μόνο το 20% όλων των περιπτώσεων ΚΚΟ παρατηρούνται στο γενικό πλαίσιο του οικογενούς ιστορικού και μόνο 2% έως 4% όλων των ΚΚΟ ανευρίσκονται σε ασθενείς με κληρονομικά σύνδρομα3. Επειδή οι περισσότεροι ασθενείς με τη νόσο δεν έχουν γνωστή οικογενή ή γενετική αιτία, αυτές οι αιτίες είναι απίθανο να είναι ο λόγος για την αύξηση του κινδύνου για τους νεώτερους ασθενείς.

Μια εναλλακτική εξήγηση είναι οι επιλογές του τρόπου ζωής. Όπως αναφέρθηκε, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα, παχυσαρκία, δίαιτα υψηλή σε ερυθρό κρέας, οινόπνευμα και χαμηλή κατανάλωση φρούτων (λαχανικών) αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΚΚΟ. 4, 5 Όθεν, οι αλλαγές του τρόπου ζωής κατά τις προηγούμενες δεκαετίες μπορεί να συμβάλλουν πάρα πολύ στην αυξημένη συχνότητα του ΚΚΟ σε νεώτερους ασθενείς2, 4, 5. Πάντως, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για την κατανόηση της αιτίας αυξήσεως της νόσου σε αυτές τις ηλικίες. Μέχρις ότου βρεθούν περισσότερες απαντήσεις, η πρώιμη διαπίστωση είναι το κλειδί για την ελάττωση της θνησιμότητας. Οι κλινικοί θα πρέπει να έχουν υψηλό δείκτη υποψίας για ΚΚΟ όταν οι ασθενείς οποιασδήποτε ηλικίας αναφέρουν συμπτώματα, όπως μέλαινα κένωση, αιματοχεσία, διαταραχές των συνηθειών του εντέρου, κοιλιακό και/ή πυελικό άλγος, καταβολή ή ανεξήγητη απώλεια βάρους ή όταν ο ασθενής βρεθεί να είναι αναιμικός15, 16. Οι ασθενείς θα πρέπει να εκπαιδευτούν όσον αφορά για τη σημασία που έχει η πρώιμη αναφορά αυτών των συμπτωμάτων.

Οι κλινικοί ιατροί, πέραν της εκτιμήσεως των ασθενών οι οποίοι εμφανίζουν τα αναφερθέντα που υποδηλώνουν ΚΚΟ, θα πρέπει να ελέγχουν όλους τους ασθενείς ηλικίας μικρότερης των 50 ετών με γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Με δεδομένη την ύπαρξη αυξημένου κινδύνου σε ασθενείς με οικογενές ιστορικό ΚΚΟ, αυτοί με πρώτου βαθμού συγγένειας διαγνωσθέντων με ΚΚΟ θα πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση αρχομένης από της ηλικίας των 40 ετών ή 10 έτη προ της πρωϊμότερης ηλικίας της διαγνώσεως3.Σημειώνεται ότι θα πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση άτομα με προσωπικό οικογενές ιστορικό κάποιου κληρονομικού συνδρόμου, όπως το σύνδρομο Lynch, ή με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, τυπικώς ως άτομα ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου 3, 17.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Siegel RL, Miller KD, Jemal A. Cancer statistics, 2018. CA Cancer J Clin. 2018;68(1):7–30.
  2. Siegel RL, Miller KD, Fedewa SA, Ahnen DJ, Meester RGS, Barzi A, et al. Colorectal cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017 06;67(3):177–93.
  3. Wolf AMD, Fontham ETH, Church TR, Flowers CR, Guerra CE, LaMonte SJ, et al. Colorectal cancer screening for average-risk adults: 2018 guideline update from the American Cancer Society. CA Cancer J Clin. 2018;68(4):250–81.
  4. Hg M. Colorectal cancer: what should patients and families be told to lower the risk of colorectal cancer? Surg Oncol Clin N Am [Internet]. 2010 Oct 1 [cited 2020 Jan 24];19(4):693–710. Available from: https://europepmc.org/article/med/20883947
  5. Islami F, Goding Sauer A, Miller KD, Siegel RL, Fedewa SA, Jacobs EJ, et al. Proportion and number of cancer cases and deaths attributable to potentially modifiable risk factors in the United States. CA Cancer J Clin. 2018;68(1):31–54.
  6. Bibbins-Domingo K, U.S. Preventive Services Task Force. Aspirin Use for the Primary Prevention of Cardiovascular Disease and Colorectal Cancer: U.S. Preventive Services Task Force Recommendation Statement. Ann Intern Med. 2016 Jun 21;164(12):836–45.
  7. Eliezer D, Hadley DW, Koehly LM. Exploring psychological responses to genetic testing for Lynch Syndrome within the family context. Psychooncology. 2014 Nov;23(11):1292–9.
  8. Edwards BK, Ward E, Kohler BA, Eheman C, Zauber AG, Anderson RN, et al. Annual report to the nation on the status of cancer, 1975-2006, featuring colorectal cancer trends and impact of interventions (risk factors, screening, and treatment) to reduce future rates. Cancer. 2010 Feb 1;116(3):544–73.
  9. Bailey CE, Hu C-Y, You YN, Bednarski BK, Rodriguez-Bigas MA, Skibber JM, et al. Increasing disparities in the age-related incidences of colon and rectal cancers in the United States, 1975-2010. JAMA Surg. 2015 Jan;150(1):17–22.
  10. Davis DM, Marcet JE, Frattini JC, Prather AD, Mateka JJL, Nfonsam VN. Is it time to lower the recommended screening age for colorectal cancer? J Am Coll Surg. 2011 Sep;213(3):352–61.
  11. Meyer JE, Narang T, Schnoll-Sussman FH, Pochapin MB, Christos PJ, Sherr DL. Increasing incidence of rectal cancer in patients aged younger than 40 years: an analysis of the surveillance, epidemiology, and end results database. Cancer. 2010 Sep 15;116(18):4354–9.
  12. Siegel RL, Jemal A, Ward EM. Increase in incidence of colorectal cancer among young men and women in the United States. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009 Jun;18(6):1695–8.
  13. You YN, Xing Y, Feig BW, Chang GJ, Cormier JN. Young-onset colorectal cancer: is it time to pay attention? Arch Intern Med. 2012 Feb 13;172(3):287–9.
  14. Rabin RC. Colon and Rectal Cancers Rising in Young People. The New York Times [Internet]. 2017 Feb 28 [cited 2020 Mar 29]; Available from: https://www.nytimes.com/2017/02/28/well/live/colon-and-rectal-cancers-rising-in-young-people.html
  15. Ahnen DJ, Wade SW, Jones WF, Sifri R, Mendoza Silveiras J, Greenamyer J, et al. The increasing incidence of young-onset colorectal cancer: a call to action. Mayo Clin Proc. 2014 Feb;89(2):216–24.
  16. Campos FG. Colorectal cancer in young adults: A difficult challenge. World J Gastroenterol [Internet]. 2017 Jul 28 [cited 2020 Jan 24];23(28):5041–4. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5537173/
  17. Volk RJ, Leal VB, Jacobs LE, Wolf AMD, Brooks DD, Wender RC, et al. From guideline to practice: New shared decision-making tools for colorectal cancer screening from the American Cancer Society. CA Cancer J Clin. 2018;68(4):246–9.
Ετικέτες