COVID-19 Εμβόλιο και Ανεπιθύμητες Αντιδράσεις

COVID-19 Vaccines and Adverse Reactions

Η πανδημία με COVID-19 έχει εξασκήσει μεγάλη πίεση στους παρόχους υγείας όλων των ειδικοτήτων και η μη ύπαρξη εισέτι αποτελεσματικής θεραπείας δημιουργεί έντονα προβλήματα. Ως φαίνεται, σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί η πρόληψη της, η οποία συν τα άλλα προφυλακτικά μέτρα, προσδοκάται να καταστεί πλέον αποτελεσματική με τη χρήση του ειδικού COVID-19 εμβολιασμού.

Τα κυκλοφορούντα εμβόλια φαίνεται ότι παρέχουν υψηλή αποτελεσματικότητα και όπως όλα τα εμβόλια εμφανίζουν κάποιες ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Τα COVID-19 εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν ήπιες ανεπιθύμητες αντιδράσεις διαφόρων τύπων. Οι πλέον συχνές ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι άλγος, ερυθρότητα ή οίδημα κατά την περιοχή της ενέσεως, πυρετός, κεφαλαλγία, κόπωση, ρίγος και μυϊκό ή αρθρικό άλγος. Αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές και σημεία ότι το ανοσολογικό σύστημα είναι προστατευτικός φραγμός εναντίον του ιού. Οι περισσότερες των ανεπιθύμητων αντιδράσεων παρατηρούνται εντός των τριών πρώτων ημερών και συνήθως μόνον τουλάχιστον για μία ή δύο ημέρες.

Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να μιμούνται συμπτώματα του COVID-19. Εάν αυτά τα συμπτώματα παρατείνονται περισσότερων των τριών ημερών μετά τον εμβολιασμό γίνεται εξέταση και αυτο-απομόνωση του ατόμου. Ορισμένα άτομα που έχουν λάβει COVID-19 εμβόλιο εμφανίζουν σοβαρά αλλεργική αντίδραση – αναφυλαξία. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες. Τονίζεται ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα επί της αναφυλαξίας (συχνότητα με το εμβόλιο Pfizer / BioNTech σε 1,9 εκατομμύρια εμβολιασθέντα άτομα αναφέρθηκαν μόνο 21 περιπτώσεις σοβαράς αλλεργικής αντιδράσεως) δεν θα πρέπει να υπάρξει πανικός στον πληθυσμό από τη λήψη του εμβολίου. Ο κίνδυνος ανάπτυξης σοβαρών εκβάσεών από COVID-19 είναι πολύ υψηλότερος έναντι του κινδύνου της αλλεργικής αντιδράσεως από το εμβόλιο. Πάντως, οι χορηγούντες το εμβόλιο θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για τη θεραπεία αυτού τους σπάνιου συμβάματος εάν παρατηρηθεί. Αυτοί οι ασθενείς που συνήθως αναφέρουν ιστορικό αναφυλαξίας, θα πρέπει να παρακολουθούνται για τουλάχιστον 30 λεπτά, διάστημα κατά το οποίο μπορεί να παρατηρηθούν οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις. Τελικώς, εάν το άτομο έχει άμεση αλλεργική αντίδραση μετά την χορήγηση της πρώτης δόσεως του COVID-19 εμβολίου, δεν θα πρέπει να λάβει την δεύτερη δόση.
Όσον αφορά για τον κίνδυνο σοβαράς COVID-19 νόσου – π.χ. άτομα υπερήλικα, άτομα που έχουν συννοσηρότητες κλπ, – η απάντηση είναι όχι. Πράγματι, οι ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου είναι ελάχιστα συχνές και σοβαρές σε ενηλίκους ηλικίας μεγαλύτερης των 55 ετών στις δοκιμές του εμβολίου.

Γενικότερα οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις του COVID-19 εμβολίου είναι σπάνιες και τυπικώς αρχίζουν εντός 24 ωρών από του εμβολιασμού, αλλά μπορεί να παρατηρηθούν τουλάχιστον πέραν των 48 ωρών και εφόσον κρίνεται απαραίτητο ζητείται η γνώμη του ιατρού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Pulsipher KJ, Presley CL, Waller JD, et al. Coronavirus vaccinations adverse reactions and the role of dermatologist. J Drug Dermatol 2021; 20: 351-352.
2. Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine. FDA. Published online December 18, 2020. Assessed December 21, 2020. https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/pfizer-biontech-covid-19-vaccine.
3. Moderna COVID-19 vaccine. FDA. Published online December 18, 2020. Assessed December 21, 2020. https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/moderna-covid-19-vaccine.