Μειωμένα Επίπεδα της Ενεργοποιημένης AMPK και Μείωση της Απόπτωσης σε Περιφερικά Μονοπύρηνα Ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2

Εμ. Τζουγανάτου, Αθανασία Κ. Παπαζαφειροπούλου, Η. Γεωργόπουλος, Λουίζα Μπούμη, Σ. Παπαντωνίου, Α. Καμαράτος, Ανδρέας Μελιδώνης

3^ο ΒΡΑΒΕΙΟ | ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018  | ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ενεργοποιoύμενη από το ΑΜΡ πρωτεϊνική κινάση (AMPK), ο αισθητήρας του ενεργειακού ισοζυγίου στα κύτταρα, παρεμποδίζει τα μονοπάτια κατανάλωσης ενέργειας ενώ προάγει αυτά που παράγουν ΑΤΡ. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) έχουν μειωμένα επίπεδα ενεργοποιημένης AMPK στο λιπώδη και μυϊκό ιστό. Από την άλλη πλευρά, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η μείωση της ενεργοποιημένης AMPK  έχουν συσχετιστεί με διάσωση από την απόπτωση. Παρά τη σπουδαιότητα των ανοσοποιητικών κυττάρων στον ΣΔτ2, δεν υπάρχουν ανάλογες μελέτες για την AMPK και την απόπτωση σε περιφερικά μονοπύρηνα κύτταρα (PBMCs).

ΣΚΟΠΟΣ: Ο προσδιορισμός των επιπέδων της ενεργοποιημένης AMPK και της απόπτωσης σε PBMC στον ΣΔτ2 και η συσχέτιση τους με τα κυκλοφορούντα επίπεδα ινσουλίνης, γλυκόζης και τριγλυκεριδίων.

ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Από ολικό αίμα 31 ασθενών  με ΣΔτ2 και 24 υγιών (λήψη σε συνθήκες νηστείας) απομονώθηκε ορός για μέτρηση γλυκόζης, ινσουλίνης και τριγλυκεριδίων καθώς και PBMC για προσδιορισμό του ποσοστού των μονοκυττάρων, Τ- και Β- λεμφοκυττάρων. Η απόπτωση εκτιμήθηκε με κυτταρομετρία ροής χρησιμοποιώντας ταυτόχρονη χρώση 7-αμινοακτινομυκίνης D (7-AAD) και CD45-FITC/CD14-PE. Η ενεργοποιημένη ΑΜΡΚ (φωσφορυλιωμένη στη θέση Thr172) προσδιορίστηκε σε ολικό πρωτεϊνικό εκχύλισμα των PBMC με ELISA.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Στους ασθενείς με ΣΔτ2 τα επίπεδα της απόπτωσης και της ενεργοποιημένης ΑΜΡΚ μειώθηκαν σημαντικά (p=0,048 και p<0,005 αντίστοιχα) σε σύγκριση με τους υγιείς. Η ενεργοποιημένη AMPK συσχετίσθηκε αρνητικά με τα  επίπεδα γλυκόζης (p=0,017) και τριγλυκεριδίων (p=0,013) ορού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: (1) Η μείωση της ενεργοποιημένης AMPK στα PBMC στον ΣΔτ2 συμφωνεί με αποτελέσματα στο λιπώδη και μυϊκό ιστό, γεγονός το οποίο τα καθιερώνει ως ένα εύκολα προσβάσιμο και χρήσιμο μοντέλο μελέτης των κυτταρικών μηχανισμών της αντίστασης στην ινσουλίνη, (2) η αρνητική συσχέτιση της AMPK με τη γλυκόζη και τα τριγλυκερίδια υποδηλώνει ότι η μειωμένη ενεργοποίηση της ΑΜΡΚ οφείλεται στην περίσσεια υποστρωμάτων ενέργειας, (3) η μειωμένη απόπτωση στον ΣΔτ2 μπορεί να ερμηνευθεί, τουλάχιστον εν μέρει, από την αντίσταση στην ινσουλίνη και τη μείωση της  ενεργοποιημένης AMPK η οποία παρεμποδίζει την κατανάλωση ATP και συνεπώς αναστέλλει τα απαιτητικά σε ενέργεια μονοπάτια όπως η απόπτωση.